Een maatschappij heeft een verhaal nodig
Een maatschappij of samenleving ontleent haar bestaan aan het feit dat haar leden in hetzelfde verhaal geloven.
Een verhaal is niet de realiteit, het is een product van ons denken. Maar door een verhaal te geloven, denkt /gelooft het individu dat verhaal “waar” is. Het verhaal wordt niet de realiteit, maar er ontstaat een gecreëerde realiteit en omdat het individu de gecreëerde realiteit “als het ware de realiteit” beschouwt, is voor het individu het verhaal zo goed als de realiteit. Op deze manier kan het handelen (of ons gedrag) door een verhaal worden aangestuurd.
De maatschappij is een gecreëerde realiteit op niveau van de groep. Omdat al de leden van de maatschappij in hetzelfde verhaal geloven, en dit verhaal het gedrag kan aansturen, handelen al de individuen die in het groepsverhaal geloven op gelijkaardige wijze. Dit is de kern van onze maatschappij (of samenleving)
"WETEN" = de realiteit
"DENKEN+GELOVEN" = een gecreëerde realiteit.
Hoe kan je met de genetica van een kuddedier tot een samenleving evolueren?
Deze creatie van een eigen realiteit (= verhaal dat je gelooft) was noodzakelijk omdat onze genetica (de realiteit) tot gevolg had dat het aantal kudde-leden beperkt was. Het aantal leden van de kudde was beperkt omdat er een fysiek contact (fysiek = de realiteit) tussen de kudde-leden noodzakelijk was. Zonder fysiek contact kunnen de leden van de groep het handelen niet op elkaar afstemmen. In een maatschappij kennen de leden elkaar niet fysiek, zodat het niet mogelijk was om groepen te vormen die deze limiet overstegen. Zonder het te beseffen, hebben wij nog steeds de genetica van een kudde-dier en toch hebben wij ons in een maatschappij kunnen organiseren door "de gecreëerde realiteit".
Via de taal was het mogelijk om een gedachte, of het verhaal van de maatschappij over te dragen naar andere individuen. Het verhaal werd doorverteld van generatie op generatie. Omdat alle leden van de groep eenzelfde verhaal werd verteld en omdat ze allemaal dit verhaal geloofden, ontstaat er een gecreëerde realiteit op groepsniveau, waardoor de groep op basis van hetzelfde verhaal handelt. Op deze manier handelen alle leden van de groep (of samenleving) op gelijkwaardige waarden en regels. Op deze manier is het mogelijk dat grote groepen individuen hun handelen op elkaar afstemmen, zonder elkaar fysiek te kennen.
Omdat de genetica van een kudde-dier niet conform de realiteit van een maatschappij was, heeft ons brein een eigen realiteit gecreëerd, dit is een verhaal dat geloofd wordt door alle individuen van de groep, om op deze manier het handelen van de groep op elkaar te kunnen afstemmen.
Het religieuze verhaal -> de Feodale maatschappij
Het religieuze verhaal is een maatschappelijk verhaal omdat het regels en waarden bevat die het mogelijk maakt dat het handelen van een grote groep individuen op elkaar wordt afgestemd, zodat deze een maatschappij kunnen vormen. Het religieuze verhaal nam deze rol over van het verhaal dat verbonden was aan de Romeinse vlag.
Tot aan de Franse Revolutie is het religieuze verhaal het maatschappelijk verhaal geweest dat het handelen van de individuen die tot dezelfde maatschappij behoorde, aanstuurde en coördineerde. Dus dat betekent dat meer dan 1500 jaar het religieuze verhaal van generatie op generatie is doorverteld en dat we dit religieuze verhaal zolang als groep hebben geloofd, waardoor het ons handelen heeft aangestuurd. (de middel-eeuwen, het feodalisme)
het verhaal van het geld -> de kapitalistische democratie
In het feodalisme ontstond er een nieuwe macht rond het geld: de economische macht. Zij bezat de kennis van het geld. Deze economische macht bezat wel veel geld, maar was ontevreden omdat ze geen erkenning kreeg in de feodale standenmaatschappij. Ze werd immers in dezelfde stand als de boeren ingedeeld waardoor ze geen privileges bezat, niet aan de macht mocht deelnemen en belastingen moest betalen.
Uiteindelijk nam de economische macht de macht over van de adel/geestelijken. Deze machtswissel was mogelijk omdat het maatschappelijk verhaal van de economische macht “geld” het religieuze verhaal van “God” onttroonde. Dit was de Franse Revolutie.
noot : De aflaten zijn eigenlijk een symbool van hoe de macht van God werd verdrongen door de macht van het geld. Door aflaten te kopen (Geld te schenken aan de Kerk) werd het mogelijk om een plaats in de hemel te kopen. Of hoe de Kerk haar eigen maatschappelijk verhaal laat ondergraven door de macht van het geld.
De economische macht heeft het feodalisme verdergezet, maar aangepast aan het nieuwe maatschappelijk verhaal van “het geld”. De economische macht heeft een beperkte democratie ingevoerd aangaande de bestuurlijke macht met het doel om deze macht te verdelen over vele personen en te beperken in tijd. De economisch macht regeert nog steeds absoluut en ondemocratisch. (zie hierover artikel op mijn blog : link artikel)
Het religieuze verhaal is na de Franse Revolutie wel van de maatschappelijke macht verdreven door het "maatschappelijke verhaal van het geld", maar door het principe van de scheiding van “de Kerk en Staat” kon het oude religieuze maatschappelijk verhaal omgevormd worden tot een spiritueel religieus verhaal. En omdat het maatschappelijk verhaal van “geld” geen spiritueel luik bevat, wordt deze leemte nog steeds ingevuld door het oude maatschappelijke verhaal van de religie. Beide verhalen worden nog steeds verteld aan het individu, en het individu heeft nog steeds de mogelijkheid om te geloven in het religieuze verhaal om het spirituele een invulling te geven. Dit verklaart waarom de religie nog steeds sterk aanwezig is onze maatschappij.
Maar na de Franse revolutie is religie haar rol als maatschappelijk verhaal wel verloren in hetgeen wij het Westen noemen. Maar op het niveau van de wereld worden we toch nog regelmatig geconfronteerd met de botsing tussen de maatschappelijke verhalen.
ter info: deze tekst is een samenvatting van een uitgebreid artikel over hoe de maatschappij is ontstaan
Comments